Adli Kontrol Kararına İtiraz
Adli kontrol itiraz veya daha doğru ifadesiyle adli kontrol tedbiri kararına itiraz, tutuklamada olduğu gibi, itiraz kanun yolu hükümlerine göre (CMK m. 267 v.d.) yapılır. İtiraz Ceza Muhakemesi Kanununda düzenlenmiş bir olağan kanun yoludur ve yargılama sürecindeki hak ihlallerini ve hukuka aykırılıkları gidermeyi amaçlar. Aşağıda bu süreç detaylı olarak ve uygulamaya dönük bir dille anlatılacaktır.
Adli Kontrol Kararının Kaldırılması Talebi
Şüpheli veya sanık her zaman adli kontrol kararının kaldırılmasını kararını veren merciden talep edebilir. Talep üzerine, sulh ceza hakimliği veya mahkeme Cumhuriyet savcısının görüşünü de alarak beş gün içinde talep hakkında bir karar verir. Bu karar, adli kontrol tedbirinin tamamen kaldırılması şeklinde olabileceği gibi, adli kontrol yükümlülüklerinin kısmen kaldırılması, değiştirilmesi veya şüpheli/sanığın bunlardan bazılarına uymaktan geçici olarak muaf tutulması şeklinde de olabilir. Bu karara karşı da itiraz kanun yoluna başvurmak mümkündür.
Adli Kontrol Kararının Gözden Geçirilmesi
Adli kontrol kararına ilgililerce itiraz edilmese bile, tedbirin devamının gerekip gerekmediği konusu, en geç dört aylık aralıklarla, soruşturma evresinde cumhuriyet savcısının istemi üzerine sulh ceza hâkimi, kovuşturma evresinde ise mahkeme tarafından re ’sen gözden geçirilerek; tedbirin devamına, kaldırılmasına veya değiştirilmesine karar verilir (CMK m.110/4).
Adli Kontrol Kararına İtiraz Usulü
Adli kontrol kararına itiraz, kararı veren mercie sunulacak bir dilekçe veya zabıt katibi tarafından tutanağa geçirilecek bir beyanla yapılır. Uygulamada tamamen dilekçe usulü kullanılmaktadır. Kararına itiraz edilen hâkim veya mahkeme, itirazı yerinde görürse kararını düzeltir; yerinde görmezse en çok üç gün içinde, itirazı incelemeye yetkili olan mercie gönderir (CMK m. 268/2 )
Adli Kontrol Kararına İtirazı İncelemeye Yetkili Merciler
Sulh Ceza Hâkimliğince Verilen Adli Kontrol Kararlarına İtirazın İncelenmesi
Sulh ceza hâkimliğince verilen adli kontrol kararlarına karşı yapılan itirazların incelenmesi görevi, yargı çevresinde bulunduğu asliye ceza mahkemesi hâkimine aittir. İtirazı incelemeye yetkili mercilerin farklı olduğu hâllerde, itirazların gecikmeksizin incelenmesi amacıyla, kararına itiraz edilen sulh ceza hâkimliği tarafından gerekli tedbirler alınır. Sulh ceza hâkimliği işleri, asliye ceza hâkimi tarafından görülüyorsa itirazı inceleme yetkisi ağır ceza mahkemesi başkanına aittir.
Asliye Ceza Mahkemesi Hâkimi Tarafından Verilen Adli Kontrol Kararlarına İtirazların İncelenmesi
Asliye ceza mahkemesi hâkimi tarafından verilen tutuklama kararlara yapılacak itirazların incelenmesi görevi, yargı çevresinde bulundukları ağır ceza mahkemesine aittir.
Ağır Ceza Mahkemesi Tarafından Verilen Adli Kontrol Kararlarına İtirazların İncelenmesi
Ağır ceza mahkemesi ile başkanı tarafından verilen adli kontrol kararları hakkındaki itirazların incelenmesi görevi o yerde ağır ceza mahkemesinin birden çok dairesinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen daireye; son numaralı daire için birinci daireye, o yerde ağır ceza mahkemesinin tek dairesi varsa, en yakın ağır ceza mahkemesine aittir.
Bölge Adliye Mahkemesi ve Yargıtay Tarafından Verilen Adli Kontrol Kararlarına İtirazın İncelenmesi
Bölge Adliye Mahkemesi ceza dairleri ile Yargıtay ceza Dairelerinin esas mahkeme olarak baktıkları davalarda verdikleri kararlara yapılan itirazlarda; üyenin kararını görevli olduğu dairenin başkanı, daire başkanı ile ceza dairesinin kararını numara itibarıyla izleyen ceza dairesi; son numaralı daire söz konusu ise birinci ceza dairesi inceler.
Adli Kontrol Kararına İtiraz Süresi
Adli kontrol tedbirine itiraz süresi, kararın ilgililerince öğrenilmesinden itibaren iki haftadır. İlgililer tabiri kapsamına girenler; şüpheli veya sanık, şüpheli veya sanığın yasal temsilcisi, vasisi, velisi, eşi ve avukatıdır.
Adli Kontrol Kararına İtirazın İncelenmesi
Yukarıda belirtildiği üzere adli kontrol kararı veren mahkeme itiraz üzerine, itiraz sebeplerini yerinde görürse kararını gözden geçirerek düzeltebilir. Yerinde görmezse dosyayı itirazı inceleyecek mercie gönderir.İtiraz mercii dosya üzerinden inceleme yapar ve karar verir. Bu süreçte itiraz edenin ve avukatının beyanları ve itiraz sebepleri dikkate alınır.
İtirazı inceleyen mercii, adli kontrol tedbirini kaldırabilir, değiştirebilir veya itirazı reddedebilir.
- Mahkeme, adli kontrol tedbirini kaldırabilir.
- İtirazı reddedebilir ve adli kontrol tedbirinin devamına karar verebilir.
- Adli kontrol tedbirlerini değiştirebilir, talebe göre bu daha hafif veya daha ağır bir adli kontrol tedbiri uygulanmasını içerebilir.
Adli kontrol kararına itiraz üzerine verilen karar kesindir.
Adli Kontrol Tedbirlerine İtiraz
Adli kontrol tedbirlerine itiraz, Türk Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) çerçevesinde düzenlenen bir itiraz kanun yolu sürecidir ve adli kontrol kararına itiraz ile aynı anlama gelmektedir. Bu yazıda adli kontrol tedbirlerine nasıl itiraz edileceği, itiraz usulü ve itiraz sürecinde önem arz eden hususlar detaylı bir şekilde açıklanmaktadır.
Adli Kontrol İtiraz Sürecinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Dilekçe Hazırlama ve İtiraz Sebeplerinin Açıklanması
İtiraz dilekçesi, kararın hangi nedenlerle hukuka aykırı olduğuna dair gerekçeleri içermelidir. Dilekçede, kararın hangi maddi ve hukuki nedenlerle hatalı olduğu ayrıntılı olarak açıklanmalıdır.
Deliller
İtiraza ilişkin yeni deliller veya belgeler varsa, bunlar dilekçeye eklenmesi faydalı olacaktır.
Hukuki Dayanaklar
İtiraz, ilgili kanun maddelerine ve yargı içtihatlarına dayandırılmalıdır.
Avukat Yardımı
Bu süreçte bir avukattan yardım almak, itirazın hukuki gerekçelerle daha güçlü bir şekilde sunulmasını sağlar. Adli kontrol tedbirlerine itiraz, kişinin özgürlüğünü koruma ve yargılamanın adil bir şekilde yürütülmesini sağlama açısından önemli bir haktır. İtiraz sürecinde hukuki gerekçelerin doğru bir şekilde sunulması ve gerekli delillerin sağlanması büyük önem taşır. Bu süreçte profesyonel hukuki destek almak, itirazın etkinliğini artıracaktır.
